თამარ ანდრიას ასული ყუფუნია
1902
თამარ ანდრიას ასული ყუფუნია იყო ბრიგადირი ბერიას სახელობის კოლმეურნეობაში, ზუგდიდის რაიონის სოფელ ახალსოფლის სასოფლო საბჭოში, საქართველოს სსრ.
იგი დაიბადა გლეხის ოჯახში, სოფელ ზუბში, რომელიც დღეს ხობის მუნიციპალიტეტის (სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე) შემადგენლობაშია. ეროვნებით ქართველი. თვრამეტი წლის ასაკში გათხოვდა და საცხოვრებლად მეზობელ ზუგდიდის რაიონის სოფელ ახალსოფელში გადავიდა.
1930 წელს ქმართან ერთად კოლმეურნეობაში შევიდა. მუშაობა დაიწყო ჩაის პლანტაციაში, ეუფლებოდა ამ რაიონისთვის შედარებით ახალ კულტურას. კოლმეურნეობის შექმნამდე ცალკეულ მეურნეობებში მოჰყავდათ ჩაი, მაგრამ ჩაის და სუბტროპიკული კულტურების ფართო დანერგვა კოლხეთის დაბლობზე მდებარე დასავლეთ საქართველოს ბევრ რაიონში მხოლოდ 1928 წლიდან დაიწყო.
თავდაპირველად რიგითი კოლმეურნე იყო. იმ დროს ჩაის ფოთლის კრეფის დღიური ნორმა 8-10 კგ შეადგენდა, თუმცა იყვნენ მეჩაიეებიც, რომლებიც 20-30 კგ-საც აგროვებდნენ. თამარ ყუფუნიამ დამოუკიდებლად შეითვისა ჩაის ფოთლის კრეფის ახალი მეთოდი – ერთდროულად ორივე ხელით. დადგა დღე, როდესაც მან ბრიგადირს 55 კილოგრამი ჩაის ფოთოლი ჩააბარა.
მან შეიმუშავა ჩაის ბუჩქის მოვლის ახალი ტექნოლოგია, რომელიც ყოველწლიური ხვნის ნაცვლად მხოლოდ გაფხვიერებას გულისხმობდა. ამ მეთოდის სისწორე ზუგდიდის ჩაისა და სუბტროპიკული კულტურების საკავშირო სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის ფილიალის მეცნიერებმაც დაადასტურეს და მოვლის ახალი ტექნოლოგია მთელი რესპუბლიკის საკუთრება გახდა. თავის გამოცდილებას უზიარებდა ბრიგადის მეგობრებსა და რესპუბლიკის სხვა რაიონების კოლმეურნეებს.
1938 წელს, კოლმეურნეობის თავმჯდომარის ანტიმოზ როგავას რეკომენდაციით, იგი რგოლის თავად აირჩიეს. დიდი სამამულო ომის წლებში, როდესაც თითქმის ყველა მამაკაცი ფრონტზე წავიდა, ბრიგადას ჩაუდგა სათავეში. 1943 წელს პარტიაში შევიდა. ქალები მოჰყავდათ სიმინდი და ყურძენი, უვლიდნენ ბაღებს, უფრთხილდებოდნენ კოლმეურნეობის ფარას. კვლავ დიდი ყურადღება ექცეოდა ჩაის პლანტაციებს, რადგან ჩაი საჭირო იყო ფრონტისთვის და როგორც სამკურნალო ნედლეული.
თამარ ყუფუნია ბრიგადირად დარჩა რთულ ომისშემდგომ წლებშიც, როდესაც ქვეყანა ანადგურებდა დანგრეულ მეურნეობას. საჭირო იყო არა მხოლოდ ჩაი, არამედ პურიც, მარცვლეულიც. მისი ბრიგადის მიერ დამუშავებულ ნაკვეთზე, ჩაის პლანტაციების გარდა, მუდამ 10 ჰექტარი სიმინდისთვის იყო გამოყოფილი. აქაც თამარ ყუფუნიამ მაღალ შედეგებს მიაღწია - 1947 წელს ამ ნაკვეთზე მან 72,89 ცენტნერი სიმინდი მოიწია ჰექტარზე.
სსრკ უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის 1948 წლის 21 თებერვლის ბრძანებულებით, სიმინდის მაღალი მოსავლის მიღებისთვის თამარ ანდრიას ასულ ყუფუნიას მიენიჭა სოციალისტური შრომის გმირის წოდება ლენინის ორდენისა და ოქროს მედლის „ნამგალი და ურო“ გადაცემით. გმირის ოქროს ვარსკვლავი ასევე მიიღეს კოლმეურნეობის თავმჯდომარემ ანტიმოზ მიხეილის ძე როგავამ და კიდევ სამმა კოლმეურნემ. მაღალი მაჩვენებლებისთვის ბრიგადის ყველა 60 წევრი დაჯილდოვდა ორდენებითა და მედლებით.
მომდევნო წლებში ბრიგადაში დიდი ყურადღება მაინც ჩაის პლანტაციებს ექცეოდა. ყოველი წელი ახალ გამარჯვებებს მოჰქონდა. 1948 წელს თამარ ყუფუნიამ მოახსენა, რომ 6 ჰექტარ ფართობზე მიიღო 9057 კილოგრამი საუკეთესო მწვანე ჩაის ფოთოლი ჰექტარზე, როდესაც გეგმა 3500 კილოგრამი იყო. ეს არ იყო მცირე წარმატება. 1949 წელს 9 ჰექტარ ფართობზე ჰექტარზე 8766 კილოგრამი იქნა მოკრეფილი; 1950 წელს - იმავე 9 ჰექტარზე 10271 კილოგრამი.
სსრკ უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის 1951 წლის 1 სექტემბრის ბრძანებულებით, თამარ ანდრიას ასული ყუფუნია, რომელმაც სოციალისტური შრომის გმირის წოდების მინიჭების შემდეგ მომდევნო სამი წლის განმავლობაში ზედიზედ მიაღწია მაღალ მაჩვენებლებს სოფლის მეურნეობაში, დაჯილდოვდა მეორე ოქროს მედლით „ნამგალი და ურო“. იგი გახდა ორგზის სოციალისტური შრომის გმირი . ამავე ბრძანებულებით მეორე ოქროს ვარსკვლავით დაჯილდოვდა კოლმეურნეობის თავმჯდომარე როგავა ანტიმოზ მიხეილის ძეც.
მან კიდევ მრავალი წელი განაგრძო შრომა იმავე კოლმეურნეობაში, რომელსაც ახალი სახელი - ლენინის სახელობის კოლმეურნეობა მიენიჭა. აწესებდა ახალ შრომით რეკორდებს. 1965 წელს ჩააბარა 138,4 ტონა ჩაი; 1967 წელს - 150 ტონა; 1970 წელს - 167 ტონა; 1975 წელს - 170 ტონა ჩაის ფოთოლი. თამარ ყუფუნიას კოლექტივი გახდა პირველი ბრიგადა-მილიონერი საქართველოში. ბრიგადის 15 წევრი სოციალისტური შრომის გმირი გახდა.
ჩაის დარგში მუშაობის პერიოდში თამარ ყუფუნიამ შეიმუშავა და დანერგა რამდენიმე პროგრესული ხერხი ჩაის ფოთლის მოყვანისა და აღებისას. იგი სწრაფად ითვისებდა ყველაფერს ახალს, რაც ჩაის პროდუქციის წარმოების ტექნოლოგიაში ჩნდებოდა; ბრიგადის კოლექტივისა და ზუგდიდელ მეცნიერებს შორის შემოქმედებით თანამშრომლობას შესამჩნევი სარგებელი მოჰქონდა: მხოლოდ კალიუმიანი სასუქების გამოყენებამ ჩაის მოსავლიანობა 20 პროცენტით გაზარდა. თავის გამოცდილებას უზიარებდა აზერბაიჯანელ, კრასნოდარელ და ზაკარპატიელ კოლეგებს, მიმოწერას აწარმოებდა ჩინელ და რუმინელ მეჩაიეებთან.
ბრიგადას ხელმძღვანელობდა პენსიაზე გასვლამდე. მონაწილეობდა საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ ცხოვრებაში. არჩეული იყო საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭოს მე-2-4 და მე-6-7 მოწვევების დეპუტატად. იყო სკკპ XX ყრილობისა და კოლმეურნეთა III საკავშირო ყრილობის დელეგატი, საქართველოს კპ ცენტრალური კომიტეტის წევრი (1956-1961). ცხოვრობდა ახლანდელი ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის სოფელ ახალსოფელში.
გარდაიცვალა 1985 წელს. დაჯილდოებულია სამი ლენინის ორდენით, ოქტომბრის რევოლუციის, შრომის წითელი დროშის ორდენებით, მედლებით, ასევე სასოფლო-სამეურნეო გამოფენის მედლებით (ერთი დიდი ოქროს, ხუთი მცირე ოქროს, ერთი ვერცხლის).
